၁
။ တခုတည္းေသာ လြတ္ေျမာက္ျခင္းတရား ၊
၀ိမုတၱိရသ (၀ါ) နိဗၺာန္ ။
ျမတ္ဗုဒၶဟာ နိကာယ္ငါးရပ္
ပိဋကတ္သုံးပုံ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္းရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ မွ် အတုိင္းအရွည္ရွိတဲ႔ တရားေတြကုိ
၄၅၀ါပတ္လုံး ကမာၻသူကမာၻသားအားလုံးကုိ ေဟာၾကားခဲ႔ေပမဲ႔ အဲဒီတရားအားလုံးရဲ႕
တခုတည္းေသာအႏွစ္သာရ ၊ ဗုဒၶ ျမတ္စြာ ရည္ညႊန္းတဲ႔ တခုတည္းေသာ ထြက္ေပါက္
အေျဖႀကီးကေတာ႔ အလုံးစုံေသာသခၤါရတရားတုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္ရာ ၊
ျဖစ္ျခင္း၊ပ်က္ျခင္းတုိ႔မွ ကင္းရာ၊ကုန္ရာ၊ခ်ဳပ္ရာ၊ၿငိမ္းရာ ၀ိမုတၱိရသ ၊ သႏၲိသုခ ၊
ျမတ္နိဗၺာန္ႀကီးပဲျဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင္႔မုိ႔ ဘုရားကုိတကယ္ၾကည္ညဳိရင္ ဘုရားစကားကုိ
တကယ္နားေထာင္ရပါမယ္ ။ မိမိအလႈေပးေနတာ နံမည္ႀကီးဖုိ႔ ၊ ေနာက္ ဘ၀ ေကာင္းစားဖုိ႔
ဒီလုိရည္ရြယ္ခ်က္ေတြအစား နိဗၺာန ပစၥေယာ ေဟာတု နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အေထာက္အပံ႔ျဖစ္ပါေစ
လုိ႔ ဒီလုိ နိဗၺာန္တခုတည္းကုိ ရည္ညႊန္းမွသာ ဘုရားစကားနားေထာင္ရာေရာက္ပါမယ္ ။
သားေတာ္ရာဟုလာ အေမြ သြား ေတာင္းေတာ႔ ဘုရားဟာ ေလာကစည္းစိမ္အေမြကုိ တျပားတခ်ပ္မွမေပး
၊ ေလာကုတၱရာ နိဗၺာန္အေမြကုိပဲ ေပးခဲ႔တာကုိ ေထာက္ၿပီး သားေတာ္ရာဟုလာလုိပဲ
ဘုရားစကားကုိ နားေထာင္သင္႔ပါေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္/ဗုဒၶဘာသာကုိေလ႔လာ ေနၾကေသာ
လူေကာင္း၊သူေကာင္းအေပါင္းတုိ႔ ခင္ဗ်ာ ။
၂ ။ ရုပ္၊နာမ္
တရားႏွစ္ပါး ။ (တနည္း) ျဖစ္/ပ်က္ တရားႏွစ္ပါး ။
က်ေနာ္တုိ႔ေနထုိင္တဲ႔
သတၱ၀ါေလာကႀကီးနဲ႔ ကမာၻေလာကႀကီးကုိ ၾကည့္လုိက္ရင္ အျပဳခံ ႐ုပ္ တရားနဲ႔ ျပဳလုပ္သူ
(စိတ္) နာမ္တရား ဒီႏွစ္ပါးပဲ ဒြန္တြဲတည္ရွိေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ္႔မယ္ ။ အက်ယ္ခ်ဲ႕လွ်င္
က်မ္းတေစာင္မွ်ျဖစ္သြားဖြယ္ရွိလုိ႔ အမ်ား သိသာ႐ုံ ေျပာပါမည္ ။ သင္တုိ႔ရွိ
မ်က္လုံးဟူေသာ႐ုပ္ႀကီးက ၾကည့္ခ်င္တယ္၊ၾကည့္မယ္ ဟူေသာ စိတ္တရားျပဳျပင္ေပးမႈ ျဖင္႔
ၾကည့္ျခင္း ျမင္ျခင္းျဖစ္ရသည္ကုိ ေသခ်ာစဥ္းစားၾကည့္ပါေလ ။
တဖန္
စဥ္ဆက္မျပတ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနျခင္း ဟူေသာ သခၤါရေလာကႀကီးကုိၾကည့္ပါကလဲ
ျဖစ္ျခင္း(အေၾကာင္းစုံမွ ထ ျဖစ္လာျခင္း)တရားနဲ႔ ပ်က္ျခင္း(အေၾကာင္းကုန္သည္ႏွင္႔
ခ်က္ျခင္းေပ်ာက္ပ်က္သြားျခင္း)တရား ၊ ဒီႏွစ္ပါးပဲ အလွည့္က် ျဖစ္ပ်က္ေနၾကတာ
အေသအခ်ာၾကည့္ရင္ သိနုိင္ပါတယ္ ။လြယ္လြယ္ေလးဥပမာေပးပါ႔မယ္ ။ ခင္ဗ်ားအသက္႐ႈတာ ျဖစ္
လာၿပီး ပ်က္မသြားဘူးဆုိရင္ ခင္ဗ်ား တသက္မွာ အသက္တခါ႐ႈ႐ုံနဲ႔ လုံေလာက္မွာေပါ႔ ။
ဒီလုိမဟုတ္လုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ျဖစ္ ၊ အႀကိမ္ႀကိမ္ပ်က္ေနလုိ႔ ခင္ဗ်ား မနားတမ္း
အသက္႐ႈေပးေနရတာေပါ႔ ။
၃ ။ အျမတ္ဆုံးရတနာသုံးပါး ၊ ဘုရားရတနာ ၊
တရားရတနာ ၊ သံဃာရတနာ ။
ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္
ပြင္႔ထြန္းေပၚေတာ္မူခဲ႔လုိ႔ ျဖစ္ပ်က္သံသရာထဲ တ၀ဲလည္လည္ ထြက္ေပါက္မရွိ
ပိတ္မိေနၾကတဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔ လူ၊သတၱ၀ါေတြ လြတ္ေျမာက္ရာကုိ သိခြင္႔ရၾကတာပါ ။
ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔တဲ႔ တရားေတာ္ေတြကုိ ေလ႔လာ၊သုံးသပ္၊ပြားမ်ားအားထုတ္နုိင္ၾကလုိ႔
သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲအေပါင္းက လြတ္ေျမာက္ဖုိ႔အေရး ေမွ်ာ္လင္႔ခ်က္ရွိ လာၾကတာပါ ။
ဒီတရားေတာ္ေတြကုိ
ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးမရွိေတာ႔တာႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ေထာင္႔ငါးရာေက်ာ္ၾကာၿပီးတာေတာင္
မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္ တနပ္တည္းေသာဆြမ္းကုိစား ၊ ၂၂၇သြယ္ေသာသိကၡာပုဒ္ေတြကုိေစာင္႔ထိန္းရင္း
ပင္ပမ္းႀကီး စြာ ေစာင္႔ေရွာက္လာတဲ႔ သံဃာေတာ္ေတြမရွိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ
တရားမသိ၊ေမွာင္အတိက်ေနဦးမွာပါ ။ ဒီေလာက္ ေက်းဇူးႀကီးလွတဲ႔ ဘုရား၊တရား၊သံဃာကုိ
အျမတ္ဆုံးရတနာအျဖစ္ (ဗုဒၶသရဏံ၊ဓမၼံသရဏံ၊သံဃံသရဏံ)ဂစာၦမိ ခဲ႔ၾကတဲ႔
က်ေနာ္တုိ႔ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ႏွစ္စဥ္ေငြက်ပ္သန္းခ်ီအကုန္ခံၿပီး
ေတာင္ၿပဳံးပြဲႀကီးက်င္းပ ဂစာၦမိ လြဲေနၾကတာက ေတာ႔ အရပ္ရပ္ ကမာၻေပၚ
ၾကားလုိ႔မေတာ္ပါဘူး ၊ ၾကည့္လုပ္ၾကပါဦးအရပ္ကတုိ႔ေရ ။
၄ ။ သစၥာေလးပါးျမတ္တရား ၊ ဒုကၡသစၥာ ၊
သမုဒယသစၥာ ၊ နိေျဂာဓသစၥာ ၊ မဂၢသစၥာ ။
ေဂါတမဗုဒၶဟာ သဗၺညဳတျမတ္စြာဘုရားရွင္
အျဖစ္ကုိရၿပီးတဲ႔ေနာက္ ပထမဦးဆုံး တရားဦးဓမၼစၾကာအျဖစ္ ကမာၻေလာက ကုိ
ဦးစြာသိေစခဲ႔တဲ႔တရားကေတာ႔ သစၥာေလးပါး အျမတ္ဆုံးတရားပါပဲ ။ ဘုရားရွင္ကုိယ္တုိင္
၀န္ခံေတာ္မူခဲ႔တာက ဒီတရားေလးပါးကုိ ဟုတ္တုိင္းမွန္စြာ မသိခင္တုန္းက
အက်င္႔လြဲ၊အယူလြဲေတြနဲ႔ ငါကုိယ္တုိင္မွားခဲ႔ေသးတယ္ ။ ဒီတရား ေလးပါး ငါ႔ဥာဏ္မွာ
ဟုတ္တုိင္းမွန္စြာ ထင္ရွားျဖစ္ေပၚလာေတာ႔မွ ဘုရားအျဖစ္ကုိ ရရွိေပတယ္လုိ႔
၀န္ခံေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္ ။
မက်ဥ္းမက်ယ္ အနည္းငယ္ရွင္းပါရေစ ။
ဒုကၡသစၥာ - ဇာတိပိဒုကၡာ တဲ႔ ။
အမ်ားစုျမင္လုိက္ၾကတာက ဇာတိ ေမြးဖြားျခင္းဒုကၡ ဒီလုိျဖစ္ေနတယ္ ။ ဗုဒၶဘုရားရွင္
ျမင္ေတာ္မူတဲ႔ ၊ အရိယာျဖစ္ၿပီးသူေတြျမင္လုိက္ၾကတဲ႔ ဒုကၡအရိယာသစၥာက ဇာတိ
အဖန္တလဲလဲျဖစ္ျခင္း ဒုကၡပါပဲ ။ ဘာေၾကာင္႔ ျဖစ္ျခင္းကုိ ဒုကၡလုိ႔ေခၚလဲ ၊
ျဖစ္ျခင္းမွန္သမွ်ပ်က္ရလုိ႔ ဒုကၡလုိ႔ေခၚတာပါ ။ ဒါကုိ ေသခ်ာ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခား
သိရမွာမုိ႔ ပရိေညယ်တဗၺ ပုိင္းျခားသိအပ္ေသာတရားလုိ႔ ေခၚတာပါ ။ က်ေနာ္တုိ႔
တေန႔အနည္းဆုံး ထမင္းႏွစ္နပ္စား ေနရတယ္ဗ်ာ ။ ေန႔တုိင္း ၊ အဲဒီအတြက္ရွာလုိက္ရတာ
ေမာလုိ႔ ။ ဘာလုိ႔ တခါစားၿပီး မၿပီးရတာလဲ ။ စားသမွ်ခဏခံ ၊ ျပန္ပ်က္ ခ်ီးျဖစ္
ပစ္လုိက္ရတာပဲမုိ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္စားေနရတာ ။ ဒါ ေန႔စဥ္ႀကဳံေတြ႕မႈမွာ ဒုကၡတန္းလန္းႀကီးပါေနတယ္
ဆုိတာ သိေစခ်င္လုိ႔ ဘုရားရွင္က ဇာတိပိဒုကၡာကုိ ေသခ်ာေ၀ဖန္ပုိင္းျခားသိၾကပါလုိ႔
အဦးဆုံးထားေဟာပါတယ္ ။
သမုဒယသစၥာ - ဒုကၡျဖစ္ေၾကာင္းတရားတဲ႔ ။
က်ေနာ္တုိ႔ ဘ၀ကုိခင္တြယ္လုိ႔ မေသေအာင္ ထမင္းအႀကိမ္ႀကိမ္စားေနရ တာ ဒီထက္ရွင္းတာ
မရွိေတာ႔ပါဘူးေနာ္ ။ ဒါေၾကာင္႔ ဒုကၡျဖစ္ေစတဲ႔ လုိခ်င္မႈ သမုဒယ၊ေလာဘ၊တဏွာကုိ ပဟာတဗၺ
ပယ္အပ္၊သတ္အပ္ေသာတရားလုိ႔ ဘုရားရွင္ေထာက္ျပခဲ႔ပါတယ္ ။
နိေျဂာဓ(နိေရာဓ)သစၥာ -
ဒုကၡလြတ္ရာလြတ္ေၾကာင္း၊ဒုကၡခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာအမွန္ နိဗၺာန္တရားပါတဲ႔ ။
ျဖစ္ျခင္းေတြရွိေနမွေတာ႔ ျဖစ္ျခင္းေတြခ်ဳပ္ၿငိမ္းေနတာလဲရွိရမွာေပါ႔ ၊ ျမတ္စြာဘုရားက
ဒီလုိေဖာက္ထြက္စဥ္းစားၿပီး ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာအမွန္ နိေရာဓသစၥာ နိဗၺာန္တရားကုိ
သစၧိကာတဗၺ မ်က္ေမွာက္ျပဳအပ္ေသာတရားအျဖစ္ သတၱ၀ါေတြကုိ ထြက္ေပါက္ဖြင္႔ေပးခဲ႔ပါၿပီ ။
မဂၢသစၥာ - ဒုကၡၿငိမ္းရာၿငိမ္းေၾကာင္း
အက်င္႔တရားပါတဲ႔ ။ အဂၤါရွစ္ပါးရွိတဲ႔ ဒီအက်င္႔တရား မဂၢသစၥာဟာ ဘာေ၀တဗၺ
ပြားမ်ားအပ္တဲ႔ တရားပါ ။ ဒီအက်င္႔ကုိေန႔စဥ္ပြားမ်ားရြက္ေဆာင္မယ္ဆုိရင္
ဒုကၡေတြဧကန္ၿငိမ္းေစမယ္လုိ႔ ဗုဒၶျမတ္စြာ အာမခံေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္ ။
မွန္ေသာအျမင္(သမၼာဒိဌိ)ကုိအေျခခံလုိ႔ မွန္စြာေတြးႀကံျခင္း ၊ မွန္စြာေျပာဆုိျခင္း ၊
မွန္စြာ အသက္ေမြးျခင္း ၊ မွန္စြာလုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း ၊
မွန္ေသာအားထုတ္မႈရွိျခင္း ၊ မွန္ေသာေအာက္ေမ႔သတိရွိျခင္း ၊
မွန္ေသာတည္ၾကည္စူးစုိက္မႈရွိျခင္း ၊ ဆုိတဲ႔ အဂၤါရွစ္ပါးစုံတဲ႔
အရိယာမဂၢင္ရွစ္ပါးကုိသာ ပြားမ်ားအပ္တယ္လုိ႔ ဗုဒၶျမတ္စြာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္ ။
အားတက္စရာေကာင္းတဲ႔အခ်က္ကေတာ႔
ဒုကၡအရိယသစၥာကုိ ေသခ်ာေ၀ဖန္ပုိင္းျခားၿပီး သိ လုိက္ၿပီဆုိတာနဲ႔တၿပဳိင္နက္
သိ၊ပယ္၊ဆုိက္၊ပြား သစၥာေလးပါးအစုံ တပါတည္း မိမိဥာဏ္မွာ ပြင္႔လင္းစြာေပၚလာနုိင္လုိ႔
အခါမလင္႔အက်ဳိးေပးတဲ႔ ဒီ ေလးပါးသစၥာတရားကုိ ဒုကၡကစ ပုိင္းျခားသိနုိင္ၾကပါေစေၾကာင္း
ဆုေတာင္းလုိက္ရပါတယ္ ။
(
၀ီမံသာ )
